HÜNKÂR HACI BEKTAŞ VELİ’NİN BİLİMSEL KİŞİLİĞİ

Hünkâr Hacı Bektaş Veli Dergâhı içinde bulunan Aşevinde 12 büyük baş kurbanın pişirildiği Kara kazanın yanında bulunan kazanların Kudretten kaynadığı söylenir.

Bu inanışın yanında teknik bir ayrıntı söz konusudur. Burada baca bölümü arkadan bir metre kadar geniş olarak yapılmıştır.

Ortada bulunan büyük ocaktan yanlardaki ocaklara, içten yuvarlak kanalla ısı ve duman akışı verilmiştir. Yandaki kazanlar bu ısı yardımı ile kaynamaktadır.

Yılda bir kez bu bacanın temizliği yapılır. Buradan çıkan yağlı kara is, gözlerde sürme olarak kullanılır. Anadolu’nun çeşitli yerlerinden Piri ziyarete gelenler bunu kıymetli bir hediye olarak kendi bölgelerine götürürler.

Aşevinde hava akımı sağlanarak soğutucu görevini yerine getiren bir kısım vardır. Mutfak da günümüzde kullanılan düzene yakın bulaşık yıkama yerleri bulunmaktadır.

Dervişlerin ihtiyaçlarını karşılayacakları bölümlerden biri de ‘Hamam’ bölümüdür.

Hünkâr, kara höyüğün rüzgâr enerjisinden yararlanmak için yel değirmeni yaptırmıştır. Yıkık olan değirmen yakın zamanda restore edilerek hizmete sunulmuştur.

Hırka Dağı’ndan getirilen yakacaklar ile buhar kazanı kaynatılarak, Ateş değirmeni kullanılmıştır.

Yörede bulunan tuz madeni Hünkâr tarafından kullanıma açılmıştır. Avrupa’da o tarihlerde bazı şövalyelerin aylıkları tuz ile ödendiğini kaynaklardan öğreniyoruz.

Yörenin zengin kaynaklarından olan mermer taşı (onyx) işletmeciliği yapılmış, hâlâ ilçenin önemli gelir kaynaklarındandır.

Hünkâr Hacı Bektaş Velî Müzesi kapsamı içine alınmış yapılardan birisi de Bektaş Baba Türbesidir. Bu türbenin içinde önceden hizmetini de üstlenen ‘Güvenç’ ailesi yaşamakta iken Müze kapsamına alınınca aile buradan çıkarılmıştır.

Her yıl kesik başlı Bektaş Baba’nın nâaşı açılır. Yeniden pamukla sarılırmış. Buradan çıkan pamuklar hafif sarı renk alır ve mis gibi kokarmış, Bu pamuklar gelen ziyaretçilere azar azar hediye verilirmiş.

Dergâhın simgesi Horasan’dan atılan yanık köseği ‘Karadut’ Hacıbektaş’ da altı yerde bulunmakta olup, bunlardan ikisi Balım Sultan, Kil dede ve Bektaş Baba türbesindedir.

Meşhur Kara Kadı ve Hacı Bektaş Veli Menkıbesinde geçen Beştaşlar söylencesinde anlatılan olayda Sarı’nın öküzlerini kurt yemiştir.

Oysa Hacı Bektaş Veli’nin bu olayda tespit ettiği yön çok daha önemlidir. Sarı’nın hayvanları hastadır. Sarı ise buna aldırmayarak hayvanları keserek insanlara yedirmek niyetindedir. Sarı’nın niyetini bilen Hünkâr ise bu durumu anlatsa dahi inkar Sarı’yı iknâ edemeyeceğinin farkındadır.

Derin tıp bilgisinin yanı sıra veterinerlik bilgisine de sahip olan Hünkâr Hacı Bektaş Veli Sarı’nın hayvanlarını dağda bırakmış kurtlar da hayvanları yemiştir.

Sarı Kırşehir kadısına Hünkar’ı şikayet etmiş hayvanları kurtların yediği yerde kurulan mahkemede taşlar şahitlik etmiştir. ( Akkuş Sır Ola Gelnk. Ank.2010)