ASLINDA BİZ KİMİZ?

Sivas katliamının yarattığı travma ruhumuzu ve aklımızı esir almışken, 1994 yılının ilk günlerinde, kendisini Amerikan Newsweek dergisinin fotoğrafçısı olarak tanıtan “Kosta” Hasret Gültekin Kültür Merkezi’ne geldi.

“Kosta”, Sivas katliamı hakkında düşünce ve yorumlarımızı öğrenmek istiyor, kendisini Alevi köylerine göndermemizi istiyordu!

Atalarının Türkiye’den önce Yunanistan’a, oradan da ABD’ye göç ettiğini belirten “Kosta”yı uzun zaman sonra Şişhane’de yüzünde yara-bere ve büyük şişliklerle gördüm.

Meğer, Trabzon’un Of ilçesinde halktan dayak yemişti!

Nedeni ise, Oflu gençlerle sohbet ederken, onlara, “siz aslında Türk değilsiniz” demiş olmasıydı!

***

2013 yılıydı. Tunceli’nin Ovacık ilçesinde, çoban Munzur’un süt kovalarını elinden savurduğunda oluşan ve Munzur çayının da kaynağı olan “gözeler”in önünde, Yeşilyazı köyünden çekik gözlü genç bir delikanlı, çok sevdiği macera gezilerini yaptığı motorsikletinin gölgesinde, hayretten gözlerimi faltaşı gibi açmama neden olan şu cümleyi sarfediyor: “Geçenlerde bir yaşlı Ermeni ile tanıştım. Elindeki kitabından gösterdi. Biz aslında Ermeniymişiz!”

***

2024 yılında, yanlarına iki meczup Aleviyi de alan DEM Partisi’nin şariatçı-Kürtçü mollaları Siirt belediyesinin konferans salonunda Alevi inancının aslında “kadim” Kürt inancının bozulmuş hali olduğunu iddia ediyordu!

***

1990’ların ortasından itibaren Nejat Birdoğan, Faik Bulut, Esat Korkmaz ve benzeri yazarlar da bize “aslında Müslüman olmadığımızı” iddia ettiler!

***

Küreselci emperyalizmin son 30 yılına damgasını vuran temel politikasının “kimlikçilik” olduğu ve “salam dilimleri” siyasetini toplumları “yeni” kimliklerle bölmeye odaklandığını söyleyebiliriz.

Bu çerçevede, her ülkede emperyalizmin hegemonyasının teminatı olarak “çok kimlik üretimi”nin temel alındığını görüyoruz.

***

Alevi Bektaşi toplumu da, daha 90’ların ortasına gelmeden “kimlik bozumu” saldırısının muhatabı oldu.

Alevi Bektaşi inancının “ne olduğu” hakkında hüküm veren sayısız yayının tek amacı vardı: Alevi Bektaşilerin yaşadığı inancın “aslında başka bir şey” olduğunu empoze etmek!

***

Ne yazık ki, özellikle de, zevzekliği entelektüel donanım ve rasyonel disiplin ile çoğu kez karıştıran sol görünümlü çevreler bu tuzağa en kolay düşen kesim oldu.

Hâlâ, Alevi Bektaşi inancı hakkında “bana göre” diye başlayan cümleler kurarak entelektüel tespit yaptığını sanan sefillerin “inanç bozumu” saldırılarının dinmediği görüyoruz.

***

Ancak, yeri gelmişken değinmeden geçmek olmaz: 60’lı yıllardan sonra başlayan ve 12 Eylül darbesinin ardından “coşan” Türk tarihini mezhepçi bir çerçeveye sokuşturma “projesi”ne bağlı olarak Mevlânâ’dan Saru Saltuk’a, Hacı Bektaş Velî’den Ahmet Yesevî’ye Türklüğe ait ne varsa, hepsini “sünnileştirme saldırısı”nı da ifade etmemiz gerekir.

***

Elbette, bilimcilerin Alevilik Bektaşilik konusunda araştırmaları ve çözümlemeleri olacaktır.

Kültür, tarih, sosyoloji, antropoloji, müzik, edebiyat, ilahiyat ve daha pek çok alanda bilimin konusu Alevi Bektaşiler ve Alevilik Bektaşilik olabilir.

Ama, Esat Coşan, Prof. Dr. Abdurrahman Güzel ve benzeri daha pek çok yazarların Alevi Bektaşi şahsiyetleri Sünni itikadına yamamak amacıyla gayretleri bilime de, Türk kültürüne de büyük zararlar verdi.

***

Hâlbuki, Orta Asya’nın ve Horasan’ın bozkırlarında şekillenen ve Hacı Bektaş Velî’nin Sulucakarshöyük’ü mekan tutmasıyla başlayan süreçte Bektaşîliğe “evrilen” inanç Türklerin İslâm dinini kendi hayat şartlarına uyarlamasından ibaretti.

Yavuz Sultan Selim’den itibaren “Türklerin sünnileştirilmesi” devlet politikasının başarısız olduğu gerçeğine de boyun eğerek, “aslında biz kimiz” sorusunu masadan kaldırmak zorundayız.

***

Bizim olduğumuzdan farklı bir “şey” olduğumuzu bize empoze etmek isteyenlerin, bizi olduğumuzdan farklı bir şeye dönüştürmeyi hedeflediklerini anlamak zorundayız.

***

“Seyranî var, başı feslimiz bizim,
Hazreti Âdemdir neslimiz bizim,
Küf tutmaz elmastır aslımız bizim,
Olur, olmaz sarraf anlamaz bizi.”