Üzüm Batı Asya'da mı evcilleştirildi?

Science dergisinde bir makale yayımlayan bir grup akademisyen, çoğunlukla pandemi nedeniyle sokağa çıkma kısıtlamaları sırasında asma çeşitlerinin şimdiye kadarki en büyük genom dizilimini gerçekleştirdikleri konusunda bilgi verdi.

İnsanlar uzun süredir sofralık üzüm çeşitlerini tüketmiş ve onlardan şarap yapmış olsalar da, şimdiye kadar üzümlerin evrimsel tarihleri hakkında çok az şey biliniyor.

Uzun zamandır, kültürü yapılan şaraplık asma Vitis Vinifera’nın ilk olarak Batı Asya’nın bazı bölgelerinde evcilleştirildiği ve bugün kullanılan tüm ana çeşitlerin onlardan geldiği varsayılıyor.

Ek olarak, şaraplık asma çeşitlerinin, yemek için üretilen sofralık çeşitlerden önce geldiği varsayılıyor.

ARAŞTIRMACILAR YENİ BULGULARI PAYLAŞTI

Araştırmacılar, bu yeni çalışmada her iki hipotezin de yanlış olduğunu öne süren veriler keşfettiler.

Çalışma, 16 ülkeyi kapsayan 23 bölgeden toplanan 2.448 asma örneğinin genomlarını elde etmeyi ve incelemeyi içeriyordu; örnekler hem yabani hem de evcilleştirilmiş üzüm çeşitlerini içeriyordu.

Araştırmacılar, Vitis Sylvestris’in kromozom düzeyinde bir genomunu oluşturdular ve ardından onu referans olarak kullanarak 3.186 çeşit koleksiyonu dizilediler.

Sonuç olarak, üzümün ilk olarak Kafkasya’da ve Asya’nın batı bölgesinde olmak üzere iki farklı coğrafi bölgede yetiştirildiği kanaatine ulaştılar.

Veriler ayrıca iki bölgede evcilleştirmenin yaklaşık aynı zamanda (kabaca 11.000 yıl önce) meydana geldiğini ve tarımsal çiftçiliğin ilk aşamalarına denk geldiğini ortaya koydu.

Ekip ayrıca sofralık üzümlerin de kabaca aynı dönemde evcilleştirildiğini keşfetti.