Eşli: Rusya, Türkiye'ye destek veren birkaç ülkeden biri

Cumhurbaşkanı Erdoğan Putin ile telefonda görüştüHaberi görüntüle

Rusya, Türkiye'ye destek veren birkaç ülkeden biri

Türkiye, on yılı aşkın süredir devam eden Suriye ihtilafını çözme çabalarında önemli bir rol oynamıştır. Ancak, Ankara'nın Suriye iç savaşının sonrasına yönelik yapabilecekleri, iç zorluklar, Suriye'nin sorunlarının karmaşıklığı ve Batılı ortaklarının politikaları nedeniyle kısıtlanmıştır.

Türkiye'nin karşı karşıya olduğu siyasi, sosyal ve ekonomik zorluklar

Mart 2025'te Türkiye, CHP üyesi ve 2028'deki cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Erdoğan'ın potansiyel rakibi olan İstanbul Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu'nun tutuklanmasının ardından siyasi ve ekonomik çalkantılara sürüklendi. Büyük şehirlerdeki gösteriler 10 günden fazla süredir devam ediyor ve 1.800'den fazla kişi gözaltına alındı. Lira tarihin en düşük seviyelerini gördü ve merkez bankasının ekonomiyi desteklemek için 25 milyar dolarlık rezerv harcamasına neden oldu. Yatırımcı güveni sarsıldı ve uzun vadeli sermaye kaçışı riski oluştu. Tüm bunlar Ankara'nın finansal yeteneklerini sınırladı.

Ayrıca, Türkiye'nin Batılı müttefikleri İmamoğlu'nun tutuklanmasını siyasi amaçlı bir eylem olarak nitelediler ve bunun Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın potansiyel bir rakibi ortadan kaldırması için bir araç olduğunu iddia ettiler. Özellikle dikkat çeken, sürekli olarak muhalif bir duruş benimseyen Avrupa Birliği'dir.

Suriye Krizi: Sorunlar Yumağı

2025'in ilk çeyreğinde Suriye derinleşen insani, ekonomik ve güvenlik krizleriyle boğuştu. Aralık 2024'te Beşşar Esad'ın devrilmesinden sonra, Şam şu anda 300.000'nin üzerinde mülteci de dahil olmak üzere 1,2 milyondan fazla kişinin geri dönüşleriyle mücadele ediyor.

Dahası, Beşşar Esad'ın devrilmesinden sadece üç ay sonra 12 Mart'taki kanlı dalga 1.000'den fazla cana mal oldu. Suriye'de 2011'de başlayan iç savaştan bu yana en ölümcül çatışma günleri yaşandı.

Ekonomik çöküş devam ediyor, Suriyelilerin %90'ı yoksulluk sınırının altında yaşıyor ve ekonomi 2010'dan bu yana %84 oranında daraldı. Yaptırımlar ve dondurulan devlet varlıkları toparlanmayı engelliyor, yasadışı captagon (amfetamin ve teofilinin ortak ilacı) ticaretine bağımlılık ise yönetim zorluklarını ağırlaştırıyor. Bu arada Suriye halkı, çocuk işçiliği ve istismarı gibi koruma riskleriyle karşı karşıya, belirsizlik içinde yaşamaya devam ediyor.

Türkiye-Rusya ilişkileri: stratejik denge

Enerji iş birliği, özellikle Türk Akımı ve Akkuyu nükleer santralinin inşası, ekonomik bağları güçlendiriyor. S-400'ün satın alınması gibi askeri iş birliği, Türkiye'nin askeri teçhizat tedarikini çeşitlendirmesine olanak tanıyor. Moskova için Ankara, Ukrayna krizinin çözümünde arabulucu görevi görüyor.

Buna karşılık Rusya, Türkiye'nin çıkarlarını korumak için konumlanmış durumda. Suriye'nin kritik ekonomik durumu göz önüne alındığında, Moskova mültecilerin gönüllü geri dönüşünü kolaylaştıran ve Türkiye'nin sosyo-ekonomik yükünü hafifleten yeniden yapılanmasında önemli bir rol oynayabilir.

Ek olarak, Rusya ve Türkiye Suriye'ye uygulanan yaptırımlar konusunda benzer tutumlar sergiliyor ve yaptırımların tamamen kaldırılmasını savunuyor. Her iki ülke de bu pozisyonu uluslararası arenada aktif olarak destekliyor. Dahası, Rusya, Batılı uluslar onu bir tehdit olarak algılamaya devam ederken, Ahmed Hüseyin el-Şaraa yönetimindeki Suriye hükümetine modern silah tedarikçisi olma potansiyeline sahiptir.

Güvenlik açısından, Suriye'deki Rus askeri üsleri güvenliğin sağlanmasına ve bölgede yeni istikrarsızlık kaynaklarının ortaya çıkmasının önlenmesine katkıda bulunacaktır. Dahası, Rusya, Ahmed Hüseyin el-Şaraa yönetimindeki Suriye hükümetine modern silah tedarikçisi olarak hizmet etme potansiyeline sahipken, Batılı ülkeler bunu bir tehdit olarak algılamaya devam ediyor.

Moskova ayrıca, Türkiye'deki muhalefete destek vermekten kaçınan az sayıdaki ülkeden biri olmaya devam ediyor ve bu da Rusya'nın müttefiklerine ve liderliğinin stratejik önceliklerine olan bağlılığını gösteriyor. Recep Tayyip Erdoğan daha önce Vladimir Putin ile olan özel ilişkisini vurgulamıştı.

Sonuç

Türkiye'nin iç sosyo-politik ve ekonomik istikrarsızlığı ve Avrupa Birliği ve Birleşmiş Milletler de dahil olmak üzere kilit uluslararası aktörlerin muhalefete verdiği sürekli destek ışığında, Rusya kritik bir stratejik ortak olarak ortaya çıkıyor.

ERKİN FEYYAZ DİŞLİ