Durbali Tekkesinde Bektaşi babaları 1 Mayısı kutladı

Yıkılan cemevleri Alevi Bektaşi Kültür ve Cemevi Başkanlığı tarafından yeniden inşa edilecekHaberi görüntüle

Yunanistan'ın Teselya bölgesinde, 1973 yılından bu yana terk edilmiş ve metruk halde bulunan Durbali Baba Tekkesi, 1 Mayıs 2023'te Arnavutluk ve Türkiye gibi pek çok ülkeden gelen uluslararası misafirleri ile güne uyandı.

Tekkenin kuruluşundan beri kutlanan Hıdırellez şenlikleri bu yıl da 543. kez Bektaşi baba dervişlerin yoğun katılımı ile kutlanıyordu.

Çerağlar uyandırılıp dualar verilmesinin ardından kurbanlar tığlandı.

Ziyaretçiler Durbali Baba Tekkesi'nde bulunan mezarlıkta orada yaşamış dervişlerin ruhuna dualar ettiler.

DURBALİ BABA TEKKESİ

Örenli, Turbali, Torbali isimleriyle de bilinen Durbali Baba tekkesi Yunanistan’ın Teselya bölgesinde yer almaktadır.

Farsala bölgesi Polydamantas belediyesi Ano Asprogia köyünde yer almaktadır.

Kuruluş tarihi üzerinde araştırmacılar hem fikir olmasa da Durbali Baba tekkesi Balkan Bektaşiliği açısından önemli bir tekkedir.

1492 yılında Konya'dan gelen göçmen aziz Turbali Sultan (Arnavutça'da Durballı Baba olarak bilinir) tarafından inşa edildiği düşünülüyor.

Tesalya'daki en büyük ve en meşhur Bektaşi yerleşimi olan tekke, tarikatın, her biri bir Halife tarafından yönetilen altı aşhanesinden biriydi.

Bu aşhanelerden ikisi; Seyyid Ali Sultan (Kızıl Deli) Tekkesi, Trakya'da, Dimetoka (Didymoteichon) bölgesindeki Küçük Derbend (Mikro Derion) köyünde; Durbalı Sultan Tekkesi de, Tesalya'da, Çatalca yakınlarında, .Yani o dönemin Türkiyesi'nin Avrupa'daki topraklarında kuruluydu.

Tekke, 1770 yılında Mevlevi Tarikatı tarafından işgal edildi. 1880 yılında burada 55 derviş yer alıyordu.

Dergahın otlaklardan ve ormanlardan oluşan vakıf mülkü vardı ve Yunan devleti nezdinde bu mülkün dergaha ait olduğu kabul edilmişti. Tekkede Türk asıllı Bektaşiler değil, daha çok Arnavut asıllı Bektaşiler yaşadığından, tekke Lozan Anlaşması'na dahil edilmedi ve ''Arnavut İbadethanesi" olarak varlığını sürdürdü.

1925'ten sonra Arnavut kralı Ahmet Zogoğlu'nun baskılarından kaçan pek çok Arnavut, tekkeye sığındı. Arnavut Bektaşilerin tekkenin kontrolünü eline geçirdiği zamanda da bu sıradaydı.

1930'ların ortasına kadar tekkede Halife Kâsım Baba ile birlikte 6 derviş birlikte yaşıyordu. Tekke'nin dışında "Durbalos Tapınağı" olarak bilinen küçük bir cami (mescit) vardı.

Tekke bu dönemde, Arnavutluk'taki başlıca Bektaşi merkezleriyle irtibat halindeydi. Bu durum, komünistlerin Arnavutluk'ta yönetimi ele aldıkları 1944 yılına kadar sürdü.

Tekke, resmi olarak, Arnavutluk'ta komünistlerin iktidara gelmesiyle birlikte Kahire'ye geçen ve hayata veda ettiği 1966 yılına kadar burada yaşayan Sırrı Baba'nın, yani tarikatın Arnavut Dede Baba'sının yönetiminde kaldı.

Tekkenin son sakini olan Arnavutluk'un güneyinden Gjirokaster'li Baba Seyyit 1973 Martı'nda vefat etmiş ve dergahın iki tarihi türbesinin arasındaki geçite, tekkeyi kuran diğer babaların mezarlarının yanıbaşma defnedilmiştir.

Baba Seyyit'in ölümünün ardından, ABD'nin Detroit eyaletindeki Bektaşi cemaati, Yunan makamlarından, tekkeye yeni bir yönetici atanmasını istemiş, fakat bu istek reddedilmiştir.

1973 yılından beri tekke terk edilmiş durumda.

Tekke, yaklaşık 7 x 10 metre boyutlarında olan terkedilmiş, iki katlı bir taş yapıdır. Pencere ve kapılar parçalanmış ve iç kutular yok edilmiştir. Tavan çökmek üzeredir. Tekkenin camiisi (yun. Tzami veya temenos) nispeten iyi durumdadır, ancak minare artık bulunmamaktadır.

DURBALİ BABA TEKKESİ POSTNİŞİNLERİ KRONOLOJİK LİSTESİ

1. Dûrbalî Baba, 1480 - 1522 (42 yıl)

2. Baba Mûsâ (Bağdat'tan), 1522'den 1553'e (31 yıl)

3. Şahin Baba (Horasan'dan), 1553'ten 1581'e (28 yıl)

4. Caʿfer Baba (Halep'ten), 1581 ile 1596 (15 yıl)

5. Hacı Alî Baba (Mısır'dan), 1596-1604 (8 yıl)

6. Ṭayyâr Baba (İskenderun'dan), 1604 - 1627 (23 yıl)

7. Âsım Baba (Bağdat'tan), 1627'den 1643'e kadar (16 yıl)

8. Emin Baba (Kerbela'dan), 1643'ten 1655'e (12 yıl)

9. Mustafa Baba Lahorî (Punjab'dan), 1655 - 1660 arası (5 yıl)

10. Zeyn el- Abidîn Baba (Basra'dan), 1660'tan 1663'e (3 yıl)

11. Yaşya Hûdû Baba (Kırşehir'li), 1663'ten 1680'e (17 yıl)

12. Şems ud-Dûnû Alî Baba (Bosna'dan), 1680'den 1694'e (14 yıl)

13. Seyyid Maûd Baba (Bağdat'tan), 1694'ten 1713'e kadar (19 yıl)

14. Salîh Alî (Bağdat'tan), 1713 - 1725 arası (12 yıl)

15. Mansûr Baba (Basra'dan) 1725'ten 1736'ya (11 yıl)

16. Ethem Nakî Baba (Erzurum'dan) 1736'dan 1744'e kadar (8 yıl)

17. Salîm Baba (Bağdat'tan), 1744'ten 1753'e (9 yıl)

18. Hüseyin Baba (Tiran'dan), 1753'ten 1779'a (26 yıl)

19. Hasan Baba Gega 1779'dan 1794'e kadar (15 yıl)

20. Hasan Baba (Dibra'dan), 1794 yılında sadece altı ay

21. Baba Ahmad Gega 1794 - 1802 (8 yıl)

22. İpekli Mehmet Baba (Pe ć/Peja'dan), 1802'den 1809'a (7 yıl)

23. Mahmûd Baba Gega, 1809 - 1811 (2 yıl)

24. Baba Cemalî (Gjirokast ër'dan), 1811'den 1815'e kadar (4 yıl)

25. Cumaylı Baba (Konitsa'dan), 1815'ten 1819'a kadar (4 yıl)

26. Hüseyin Baba Gega, 1819 - 1845 (26 yıl)

27. Mahzûnî Baba (Gjirokast ër'dan), 1845'ten 1867'ye kadar (22 yıl)

28. Aşçı Baba, 1867 ile 1869 arası (2 yıl)

29. Bayram Baba (Përmet'ten), 1869'dan 1904'e kadar (35 yıl)

30. Nazîf Baba Koplara, 1904 - 1905 (1 yıl)

31. Baba Âhir Bubzi, 1905'ten 1919'a kadar (14 yıl)

32. Kâzım Baba (Berat'tan), 1919 1942'ye kadar (23 yıl)

33. Baba Seyit (Skrapar'dan), 1942 yılına kadar [1974].