Dr. Mihriban Artan Ok’un ödüllü kitabı Mehdilik ve Şahkulu Ayaklanması

Alevi Vakıfları Federasyonu’nun (AVF) bu yıl düzenlediği 2. Uluslararası Alevi ve Bektaşilik Çalışmaları Bilim Ödülleri’nde üçüncü olan Nevşehir Hacıbektaş Veli Üniversitesi Hacıbektaş Veli Araştırma ve Uygulama Enstitüsü Müdür Yardımcısı Dr. Öğr. Üyesi Mihriban Artan Ok’un “Türk-İslam düşüncesinde Mehdîlik: Osmanlı Devleti’nde Şahkulu örneği” başlıklı doktora çalışması, Alfa Yayınları tarafından Mehdilik ve Şahkulu Ayaklanması başlığı altında kitap olarak yayınlandı.

Doktora çalışmasının kitaplaştırılmasını “Toplumların zor durumda olduğu dönemlerde, refah, zenginlik vaat eden ve çoğu kez de doğaüstü alandan güç aldığını söyleyen birtakım liderler ortaya çıkmıştır. Bu liderler geleceğe dair umutları olan kişilerin sesi olmuş ve bunların etrafına büyük kitleler toplanmıştır. Tarihsel süreç içerisinde bu minvalde gelişen “kurtarıcı tasavvuru” kültürden kültüre intikal etmiş ve kendine has birtakım mistik karakterlerle şekillenmiştir.” ifadeleri ile sunan Dr. Mihriban Artan Ok, çalışmasında Şahkulu Ayaklanmasının Mehdîci yönü ve Şahkulu’nun uyguladığı yöntemlerin irdelendiğini belirtiyor.

“XVI. yüzyılda zuhur eden Mehdî tasavvurlu Kızılbaş ayaklanmalarının ilki olan Şahkulu Ayaklanmasında görülen Mehdî söyleminin ayaklanmaya kazandırdığı mahiyet ve kendisinden sonraki ayaklanmalara hazırladığı zemin”i aydınlatmaya odaklandığını vurgulayan Dr. Artan Ok çalışmasında;

XVI. yüzyıl İslam’ında Mehdî olgusu nasıldı?

XVI. yüzyıl İslam devletlerinin (Osmanlılar, Safevîler ve Bâbürlüler) ve tarikatların liderleri neden Mehdî unvanını kullanmıştır?

Şahkulu Mehdî payesine nasıl ulaşmıştır?

Şahkulu Mehdî tasavvurunun hangi metaforlarından yararlanmıştır?

Şahkulu siyasî çıkarları için Şah İsmail’in karizmasından nasıl istifade etmiştir?

gibi sorulara cevaplar bulmaya çalıştığını belirtiyor.